Ukategorisert

Da-n Gud skapa verda … (novelle)

Av

Øyvind Bremer Karlsen

Han stempla inn på eftasskiftet akkurat tidssnok, småsprang ned trappa, ned i kjellaren og inn i garderoben, skifta raskt til arbeidsklede: Ei nær på utsliten olabukse med hol på det eine kneet, ei raudrutete bomullsskjorte samt tresko med svart overlêr. Men ikkje før hadde ungguten komme opp i maskinsalen og skulle til, før formannen flagra bortom med besj frakk (og slips hadde han faen ta) og høgtideleg mine som tydde at noko var gale, han sa ungguten måtte gå i oppbrekkinga.

Oppbrekkinga, i helvetet.

Formannen stakk med det same, guten såg bare frakkeskøytane etter han rundt høge bukkar med svarte gummiplater.

Ungguten bort til køyrebasen som stod ved tuberen og bytta munnstykke og stilte inn faenskapen, spurde kva faen, fekk tilbake ei stressa melding om kva for gummiblanding dei skulle køyre. Ungguten trekte på skuldrene, tok jekketralla og gjekk ut på lageret, begynte å trekke inn bukkar med blanding 494.

Oppbrekkinga var slitsam og ungguten sur, han kjende den faens oppbrekkingsmølla nå. Den første veka på bruket, det var på svartaste seinhausten etter at han kom heim frå sjøen, hadde han blitt sett rett i oppbrekkinga. Seinare hadde han komme seg over i matinga.

Og snøen fall.

Og det blei kvit jul.

Og matingsmølla passa seg sjølv, passa ungguten bra. Slite av seg det vesle vettet han hadde, for dei usle kronene si skyld, helvetet heller.

Men nå sende han gummien over reima til matingsmølla og begynte å lempe fleire helvetets, kritstøvande gummiplater opp i den enorme oppbrekkingsmølla.

Men matinga: Det var bare å la den svarte gummien som kom over frå oppbrekkingsmølla, gå feit og fin rundt og rundt i matingsmølla. Skjera litt i mølla nå og da. Ja. Nå og da. Sjå etter at matinga til tuberen ikkje gjekk tom.

Matinga hadde gått tom ein gong, faen, ungguten fekk eit skikkeleg helvete, der hamna bonusen òg.

Men nå stod bondegubben ved matingsmølla igjen og skein like feitt som den svartblanke gummien han slapp å bry seg særleg med, hadde pene dagar. Berre kallen på cushion hadde det betre, han gjorde omtrent ikkje noko. Likevel hadde førre cushionkallen greidd å få fingrane mellom valsane på mølla. Skreik stygt gjorde han, òg. Ledig jobb på cushionmølla.

Bonden hadde sikla etter den. Men den jobben fekk han glo langt etter, hah! Sveittande hadde han mått ta over oppbrekkinga i staden for ungguten som så blei sett i matinga, mens ein sløv kis frå eit anna skift kom og sov seg gjennom dei åtte timane sine ved cushionmølla.

Livet begynte å bli innvikla for bondegubben.

Og tuberen spydde ut bane etter bane.

Ungguten kunne stå ved matingsmølla og telja håra på pikken.

Tuberen spydde ut baner.

Ungguten kunne stå og undre seg på om fitta var sånn som bondegubben hadde teikna ho på murpilaren ved matingsmølla.

Tuberen spydde likevel ut baner og baner. Tre og eit halvt tusen baner når skiftet var over, og karane stoppa maskinane og gjekk i dusjen, fekk på seg reine klede som likevel lukta litt ramt av gummi, stempla ut og gjekk heim i snøslapset. Tre og eit halvt tusen slitebaneprofilar til bildekk.

Skift etter skift. Føremiddags- og ettermiddags-.

Maskinsal III med sju mann, eller fem og ein halv som dei pla seia med eit glimt i auget eller ikkje noko glimt, alt etter vêr, føre og bonusutbetaling, fem og ein halv mann når dei trekte frå kallen på cushion, og den halve mannen blei nemnd med eit nikk mot den oransje oppmerkte plassen der ungguten hadde tider til å sitta og blåse røyk utanom dei faste pausene.

Bondegubben, nå tilbake som halv mann enda så tjukk han var, gliste stort med snusbrune tenner og glodde på utbrettingsjenta som ungguten hadde klistra oppå LO-plakaten med «Samhold gir styrke» på murpilaren ved matingsmølla. Gubbfaenen la inn ein pris, fann til slutt ut kva for ende av blyanten han skulle bruke, teikna så ein diger ståpikk mellom beina på den nakne vakendraumen. Ungguten slengde ei gummiplate i golvet så kritstøvet fauk, sparka til ho med treskoen.

Matingsmølla og ungguten hadde ikkje komme dårleg overeins. Når alt gjekk som det skulle. Når oppbrekkaren gjorde jobben sin, hah, sveitte hadde han fått dah, bondegubben i oppbrekkinga, men trong alltids å miste nokre kilo, ikkje minst mellom øra, sa ungguten som da tok seg tid til å gå rundt og prate litt, og kven hadde vel noko imot eit billig poeng når alt gjekk som det skulle, og matingsmølla gjekk full og ungguten på røykeplassen. Aldri einsam der, ein kall frå kalanderavdelinga kom slengande bortom for å gjera seg fortent til slitasjetillegget på arbeidskleda, gneid buksebaken godt til rette på krakken, begynte langsamt å stappe pipa, hå-hå-ja, den som bare hadde vore, ettertenksamt, ung i dag, ja.

Ein sjef av noko slag, hadde ikkje slips, propell hadde han, kom forbi.

Kalanderkallen fekk endeleg fyr på pipa, smatta trist og gjentok at hadde han bare vore ung i dag, da. Ja.

Synet av arbeidsfolk som sat, blei i meste laget. Sjefmannen propellerte bort til dei på krakken, lira utor seg noko riksmål, svar fekk han ikkje, ingen på krakken kunne sproget.

Dressmannen snudde på hælen, marsjerte stivt ut gjennom blanderiet.

Kallen frå kalanderen rista trist på hovudet.

– Da-n Gud (smatta han tenksamt på pipa) skapa verda, skilja-n først vannet frå landet. Ja. Kanskji du har hørt dæn historia? Men har-u hørt slutta på ho? Om da-n skapa følk? N Adam og o Eva. Ja. Og svarte følk og hvite følk og ærbesfølk og funksjonærær. Tok huer og ærmær og bein og sette i hoppes, ja, og fekk følk tå det meste. Men da-n var ferdig med detta og sku te å ta kvælden, så oppdaga-n at-n hadde en hel haug med rasshøl te overs. Da skapa-n Gud sjefæne.

Kallen frå kalanderen banka sturen ut or pipa si. Reiste seg. Nikka trist til ungguten og rusla tilbake til den avdelinga han kom ifrå. Ja.

(Humoresken er fiksjon. Mogeleg likskap med levande eller avlidne personar er tilfeldig.)